Nederland kent 25 veiligheidsregio's die zich inzetten voor de veiligheid van de inwoners en bezoekers van dat gebied. Zo zorgt de veiligheidsregio ervoor dat er een brandweer is. Ook maakt de veiligheidsregio afspraken over de aanpak van rampen en crises. Veiligheidsregio Zuid-Limburg is er daar één van en Luuk legt uit dat er verschillende bedrijfsonderdelen zijn: bedrijfsvoering, crisis- en rampenbestrijding en brandweerzorg. Als arbo-adviseur zorgt Luuk ervoor dat er aandacht is voor duurzame inzetbaarheid van het personeel. En dat geldt zowel voor de mensen op kantoor, de brandweerlieden die uitrukken als ook voor de vrijwilligers.

“Extern maken we gebruik van onze arbodienst, psychologen, een ergotherapeut en vertrouwenspersonen. Intern hebben we preventiemedewerkers die kijken naar risico-inventarisatie. En die is heel breed. Denk aan een losliggend snoertje waar je lelijk over kunt vallen en een veiligheidssticker om je hoofd niet te stoten tot aan mentale preventie en een goede werk-privébalans. Ook hebben we een team collegiale ondersteuning. Dat laatste was er eerst alleen voor de brandweertak, maar is nu ook uitgerold voor kantoorpersoneel. Want iedereen heeft recht op een luisterend oor.”

“Iedereen heeft te maken met mentale en fysieke gezondheid. Brandweermannen lopen op fysiek vlak risico als ze bijvoorbeeld uitrukken naar een brand en het kantoorpersoneel loopt risico als ze te lang zitten. En een thema als gezonde voeding treft elke medewerker. Dus we kijken heel goed naar wat we voor wie kunnen doen op het gebied van preventie. Op kleine schaal is dat het uitdelen van fruit en op groter vlak zijn we bezig met een project met als doel mentale veerkracht vergroten.”

“Uit ons eerdere project Langdurige Crisis kwam naar voren dat mentale veerkracht een belangrijke component is. We zijn vervolgens ons crisispersoneel gaan trainen binnen dit thema, maar al snel hebben we dit uitgerold naar de gehele organisatie. Want niet alleen onze crisisfunctionarissen zijn belangrijk tijdens een crisis, al ons personeel is belangrijk. En mentale veerkracht is daarnaast ook van belang in het dagelijkse leven.”

“Dit traject duurt anderhalf jaar en we betrekken al onze medewerkers, veelal mannen van middelbare leeftijd die hier al tientallen jaren werken. Van directie en brandweermedewerker tot vrijwilliger. Dit kost je in het begin misschien meer energie en budget, maar het levert zeker ook veel op. Want de risico’s kunnen overal liggen, niet alleen bij de groep die je als eerste op het oog hebt. En omdat we ook na de anderhalf jaar mentale veerkracht op de agenda willen houden, borgen we dit traject door onze eigen trainers te trainen. En dan wel in de huidige workflow, bijvoorbeeld tijdens leiderschapsdagen. Zodat we onze mensen niet belasten met nog meer trainingen.”

“Mensen geven al makkelijker hun grenzen aan. En dat is goed. We hebben liever dat mensen op de rem trappen en zeggen dat ze ‘iets’ van hulp nodig hebben, dan dat we over zes maanden aan dezelfde medewerker specialistische hulp moeten bieden als een psycholoog met gelijk een heel traject.”

“Dat varieert. De een gaat liever naar een vertrouwenspersoon, een ander naar de eigen leidinggevende. En dat laatste gebeurt vaak, dus er is een veilige cultuur.”

“Het goede gesprek wordt altijd wel gevoerd. Daarnaast wil een leidinggevende vooral handvatten hebben om de juiste hulp aan te kunnen bieden. Daarvoor kunnen ze altijd bij P&O terecht. Mijn telefoon staat altijd voor ze aan.”

“Op mentale gezondheid rustte in deze sector wel een taboe. Een stoere, sterke brandweerman sprak niet over z’n gevoel. Maar dat taboe verdwijnt langzaam en dat komt doordat we erover praten met elkaar. En dat lukt doordat de chefs de deur letterlijk en figuurlijk openzetten. En ook door personeel te laten voelen dat het niet erg is dat een leidinggevende tijd vrij moet maken voor een goed gesprek.”

“Jazeker. Door over de vloer te lopen en te vragen hoe het met iemand gaat. Als je ziet dat iemand moe is, vraag eens hoe dat komt. Dus stel ook de diepere vraag. Zo maak je van kwetsbaarheid een kracht.”

“Wij willen de werkgevers van onze vrijwilligers bewust maken wat de impact is van het brandweerwerk en hun voorwaarden daarop laten aansluiten. Dus als de vrijwilliger midden in de nacht een uitruk heeft gehad, dat ‘ie dan niet om 9 uur ’s ochtend weer in een meeting moeten zitten. Laat de vrijwilliger herstellen.”

“Dan wil ik graag dat we intern bewustzijn hebben gecreëerd. En dat we niet over mensen praten, maar met mensen. Dus niet ‘Ik denk dat Piet niet lekker in zijn vel zit’, maar het gesprek aangaan met Piet. Zo komen echte gesprekken naar boven en kunnen we hulp bieden.”

Deze blog is gebaseerd op de aflevering Van kwetsbaarheid een kracht maken? Maak ruimte voor een goed gesprek van onze podcast ‘Maar eerst koffie’. In deze aflevering gaat co-host en Consultant inkomen en zekerheid Lisette Niemeyer in gesprek met arbo-adviseur Luuk Schmelzer. Samen bespreken zij het belang van preventiebeleid binnen de organisatie om zo werknemers met mentale veerkracht duurzaam inzetbaar te houden.

Heb je vragen over preventie of wil je meer weten over duurzame inzetbaarheid in jouw organisatie? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. We helpen je graag.