Zo halverwege het gesprek gaat de telefoon van teammanager Bea van Wakeren van Beweging 3.0 over. Er klinkt geen standaard ringtone, maar een lied. Het is de gezongen inbreng van Bea’s team voor het jaarplan voor hun locatie, woonzorgcentrum St. Jozef in Nijkerk. Over het deuntje mag je van alles vinden, maar over de intentie achter het lied kun je maar één conclusie trekken, betoogt Danny Stassar, specialist Vitaliteit en Duurzame Inzetbaarheid bij Loyalis. “Je hebt niet voor, maar mét de medewerkers plannen gemaakt. Je biedt zeggenschap. Dat is zo waardevol en betaalt zich uit in commitment.”
Bea, Danny en Anoeska Uyleman, teammanager inzetbaarheid bij Beweging 3.0, zijn in gesprek over hoe je de fysieke en mentale veerkracht en duurzame inzetbaarheid van de medewerkers versterkt en/of behoudt. De organisatie – met 3.000 medewerkers die thuiszorg verlenen of werkzaam zijn in een van de verpleeghuizen of woonzorgcentra – had een laag verzuim. Tot de derde coronagolf. “Dat was, net als bij veel andere zorgorganisaties, de nekslag voor veel medewerkers van wie al zo lang zoveel werd gevraagd”, vertelt Anoeska.
Grote veranderopgave
Daarnaast staat de organisatie de komende jaren voor een grote veranderopgave in de ouderenzorg en dat vraagt nogal wat van medewerkers. Dit alles was reden om hen te ondersteunen en te investeren in vitaliteit en veranderkracht. De eerste stap om dat te bereiken was een vernieuwde visie over veerkracht en vitaliteit, verbonden aan de strategische koers van de organisatie en de zorgopdracht uit Den Haag: ‘Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan’. Anoeska: “Voor veel medewerkers is dit een hele omslag. Zorgen zit in hun hart, ze willen de cliënt helpen, bijvoorbeeld door even dat afwasje te doen. Nu vragen we ze de eigen regie en zelfredzaamheid bij de cliënt te stimuleren en staan welzijn en het gewone leven leiden veel meer centraal. Hier ligt een mooie relatie met het versterken van je eigen vitaliteit, veerkracht en eigen regie.”
Bea van Wakeren van Beweging 3.0 in gesprek met Danny Stassar, specialist Vitaliteit en Duurzame Inzetbaarheid bij Loyalis.
Samen sterker worden
Dat vertalen in uitnodigend beleid is de makkelijkste stap, stelt Anoeska. “De ware uitdaging: er is zoveel dat om aandacht vraagt, hoe krijg je dit thema dan levend in een organisatie?”
“Verleiden tot duurzame gedragsverandering is lastig, zo zie ik bij veel organisaties”, deelt Danny zijn ervaring. “Zeker medewerkers die niet verzuimen redeneren: ik ben nooit ziek, dus ik doe het goed. Waarom zou ik dan veranderen? Een ander probleem is dat er vaak over de hoofden van de medewerkers wordt gesproken. Dan wordt van bovenaf opgelegd: dit moet gebeuren. De ‘wij’ mist.”
En die ‘wij’ is juist een vitaal ingrediënt bij verandering, weten ze bij Beweging 3.0. “Juist daarom hebben we de behoeftes van de medewerkers opgehaald en die vertaald in beleid en interventies. Ook ondersteunen we leidinggevenden en andere cultuurdragers in de verandering”, vertelt Anoeska. “Zij leven het voor. Daarbij geloven we in de kracht van kwetsbaarheid. Als een leidinggevende bijvoorbeeld erkent dat een beslissing niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd of uitspreekt: ‘Ik weet het even niet, wie denkt er mee?’, ontstaat er ruimte voor dialoog. Medewerkers voelen zich uitgenodigd om hetzelfde te doen. Zo bouw je een cultuur waarin je niet alles alleen hoeft te kunnen, maar waarin we samen sterker worden.”
Veranderen gaat stap voor stap
Danny valt haar bij: “Zo’n proces is gediend bij stabiliteit in de teams. Veel zorginstellingen zijn daarom afgestapt van de zelfsturende teams en de laag met teamleiders is teruggebracht in de organisatie.”
Bea: “En die teamleiders moeten zichtbaar en aanspreekbaar zijn. Veranderen gebeurt niet in een kantoortje met de deuren dicht.” Tegelijkertijd moet je beseffen dat Utopia niet bestaat, vervolgt ze. “Je krijgt als leidinggevende niet iedere medewerker mee. Maar als je 90 procent bereikt, nemen die de rest uiteindelijk ook mee. En ja, dat kost tijd.”
Dat geduld moet je als organisatie durven opbrengen, want veranderen gaat stap voor stap, stelt Anoeska. “Wat ons helpt om koers te houden, is Onze Benadering – een set van 15 principes die richting geven aan ons dagelijks werk. Een van mijn favoriete principes is: leren doen we met vallen en opstaan. Het geeft ruimte om écht te mogen onderzoeken, proberen en leren. Dat draagt bij aan een veilig en positief leer- en werkklimaat.”
Danny Stasser, teammanager inzetbaarheid Anoeska Uyleman en teammaneger Bea van Wakeren in gesprek met bewoners van de zorgorganisatie.
Bied medewerkers regelruimte
Last but not least: bied de medewerkers regelruimte, stellen de drie gespreksgenoten. Als je als organisatie aanstuurt op meer eigen regie, moet de medewerker ook voelen dat eigen initiatief beloond wordt.
“Ik zag een sterk voorbeeld bij een andere organisatie”, vertelt Danny. “De medewerkers werd gevraagd mee te denken en aan te geven wat ze nodig hebben om het werk op een gezonde, veilige en plezierige manier uit te kunnen voeren. En het bestuur beloofde: wat jullie ook bedenken, twee ideeën voeren we sowieso uit.”
De vruchten plukken
Begint Beweging 3.0 de vruchten te plukken van de nieuwe aanpak? Belangrijke parameters slaan nu de goede kant op, ziet Anoeska. “En we zien een gedragsverandering waar we met elkaar aan bouwen. Een groeiende groep durft tijdig de hulpvraag te stellen, ook op mentaal vlak. Het gaat nog niet overal meteen goed, maar we boeken vooruitgang.”
Dit is ook een proces van jaren, stelt Danny. “Je moet niet verwachten dat als je vandaag maatregelen neemt, het verzuim morgen daalt. Maar als je net als Beweging 3.0 duurzame inzetbaarheid verankert in je strategie, de medewerker meeneemt, regelruimte en zeggenschap biedt, dan ga je daar als organisatie de vruchten van plukken.”
Zelf aan de slag met duurzame inzetbaarheid? Wij helpen je
Loyalis helpt bij het duurzaam inzetbaar houden van jouw medewerkers. Met onderzoek en inzicht zorgen we voor passende oplossingen en interventies. Zo versterken we arbeidspotentieel en voorkomen we proactief verminderde inzetbaarheid van je medewerkers.
Wil je meer weten? Je lees er op deze pagina alles over.