Tot waar reikt mijn eigen veerkracht? Dat is een vraag die ik mezelf nu regelmatig stel. Mijn naam is Joost Rijnja, relatiemanager bij Loyalis. Als gids in inkomen en zekerheid ben ik dagelijks in gesprek met werkgevers en koepelorganisaties binnen zorg en welzijn. En ik kan vertellen, ik maak me zorgen over de nasleep van Corona en de gevolgen voor onze helden van de zorg. Zorgen als het gaat om duurzame inzetbaarheid van personeel en de balans tussen fysieke en mentale fitheid. Hoe staat het nu met de vitaliteit en levenslust van deze mensen? De rek is eruit. Juist daarom sta ik nu nog meer klaar voor deze sector. Het hybride werken geeft ook weer een andere impuls aan de zorg. Daarom deel ik een aantal (persoonlijke) inzichten.

Over mijn eigen veerkracht

Voordat ik in de werkgeversproblematiek duik, sta ik even stil bij mijn eigen vitaliteit en veerkracht. Heel eerlijk, dat deed ik voorheen minder. Maar ervaring heeft mij anders geleerd. Voor mij was de dag nooit lang genoeg, stilstaan zit er niet in bij deze jongen. Ik pak graag de racefiets, het tennisracket of duik het zwembad in. En als het even kan, pak ik penseel en ezel en schilder een mooi portret. Totdat mijn lichaam vorig voorjaar een flink signaal gaf. Alle lust, zin en energie verdween, als sneeuw voor de zon. De fiets bleef in de schuur en penselen onaangeroerd. Ik schrok. Ik stond altijd aan maar ben compleet uit gegaan. Wat mooi dat je gezin, vrienden dan naast je staan. En je werkgever alle ruimte en middelen geeft: we willen met je door! Inmiddels mountainbike, schilder en werk ik weer. In een beter tempo (rustaggg); maar het blijft opletten geblazen.

Mijn ervaring maakt dat ik het begrip duurzame inzetbaarheid nog beter doorleef. Alles komt neer op grenzen bewaken en weten waar je staat. Zo werkt het met organisaties ook. Ik stel altijd de vraag: wat heeft een werkgever al in huis én wat heeft hij nog nodig rondom inzetbaarheid en inkomenszekerheid? En dan gaan we samen puzzelen. Soms moet je dieper graven dan het exacte probleem of de vraagstelling. Dat is juist het mooie aan een duurzame relatie opbouwen. Meedenken op de lange termijn.

Welke vitaliteitsthema's houden ziekenhuizen en zorginstellingen bezig?

Hiernaar wordt natuurlijk al veel onderzoek gedaan. Er worden allerlei studies op losgelaten. Vanuit mijn ervaring deel ik een aantal vitaliteitsthema’s die centraal staan bij ziekenhuizen en zorginstellingen:

Toename in (langdurig) verzuim: het verzuim was bij de meeste instellingen prima onder controle, maar is door corona opgelopen naar zo’n 10%. Vooral het verzuim langer dan 6 weken neemt niet af. Long COVID levert de eerste WIA-aanvragen, maar ook schadeclaims op bijvoorbeeld.

Personele capaciteit: op essentiële eenheden binnen de ziekenhuizen zoals de SEH, IC en OK’s is het aantrekken en behouden van vaste krachten de uitdaging. Het ZZP-aanbod zet de betaalbaarheid zwaar onder druk. 

Zoeken naar balans tussen de arbeidsverhoudingen, arbeidsvoorwaarden en het werkplezier.


Vitaliteit: balans tussen fysiek en mentaal

Gedrevenheid is een mooie eigenschap, maar je moet het wel aankunnen. En de mensen waar je mee samenwerkt ook. Het vinden van een goede balans tussen belasting en belastbaarheid dus. Tijdens mijn herstel heb ik veel gefietst, maar die energie had ik niet in mijn bovenkamer. Dan is het goed om rust te organiseren in de dingen die je denkt en doet. Op eigen kracht en met hulp. Op goed gevoel en door te meten. Doelen stellen en behalen.

Hybride werken in de zorg: waarop moet je letten?

Mensenwerk kun je nu eenmaal niet altijd van huis uit doen, ook al helpt videobellen bij contact-momenten met patiënten. Het thuiswerken in de zorg is beperkt mogelijk. Hoe zorg je er dan voor dat je medewerkers bindt, boeit en behoudt? De vergrijzing neemt toe en de spoeling is dun. Aantrekkelijk werkgeverschap is meer dan alleen goede arbeidsvoorwaarden. Zelfleiderschap en autonomie zijn nieuwe begrippen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat ruimte om werktaken zelf te organiseren bijdraagt aan gezondheid en bevlogenheid.

Aandacht voor vitaliteit en preventie in de zorg

De afgelopen periode is nóg duidelijker geworden hoe hard de helden in de zorg nodig zijn. Samen zorgen we ervoor dat we deze helden vitaal en gelukkig houden. Werken in de zorg is van groot maatschappelijk belang en daarnaast heel dankbaar werk. Helaas kan het ook  belastend en stressvol worden ervaren. Heb aandacht voor elkaar. Zie wanneer het gaat knellen en anticipeer daarop. Vraag hoe het met de medewerkers gaat! Bij Loyalis kennen we bijvoorbeeld eMood. Met deze Employee Mood Monitor meet je werkgeluk, vitaliteit en productiviteit. Dat helpt bij het ‘goede’ gesprek. Een belangrijke taak is namelijk weggelegd voor de leidinggevende. Om ruimte te bieden en zorgprofessionals te faciliteren. Werk er samen aan, maak het belangrijk. Ik zie al mooie initiatieven in regio’s waar ziekenhuizen samen om de tafel gaan.

Hoe groot is de veerkracht binnen zorg en welzijn?

Op deze vraag kan ik volmondig antwoorden: groot maar niet oneindig. En dat geldt voor ons allemaal: individu of organisatie. Als ik iets ondervonden heb, dan is het dat je structureel aandacht moet hebben voor vitaliteit en welbevinden. Die van jezelf en van je medewerkers. Voor HR-professionals is dit één van de uitdagingen op het moment. Het is knap laveren tussen de overheidsbeleid en de dagelijkse praktijk. Want de zorg gaat 24 uur per dag door.

Meer weten of het stimuleren van vitaliteit binnen zorg en welzijn?

Loyalis helpt bij deze uitdagingen. Daarover gaan we in gesprek over met werkgevers. Wil je ook van gedachten wisselen hierover? Ik sta altijd klaar voor een duurzaam gesprek.

Joost Rijnja

Tot waar reikt mijn veerkracht? Een vraag die ik mezelf nu ook vaak stel.