Op een Gezonde School is de sfeer in de klas beter

Gezondere leerlingen in een gezondere omgeving. De Gezonde School Methode geeft structureel aandacht aan gezondheid waardoor depressie, overgewicht bij jongeren worden aangepakt en voorkomen. Wij informeren naar de ins en outs

GGD-adviseur Daniëlle Boot begeleidt samen met haar collega’s scholen in regio Kennemerland die werken met de Gezonde School-methodiek. Met een achtergrond in het onderwijs en de zorg draagt Boot de Gezonde School een warm hart toe. ‘De cijfers liegen er niet om. We zien steeds meer kinderen met overgewicht en steeds meer jongeren die kampen met een depressie. Dat is zorgelijk, want deze problemen en bijbehorende gezondheidsrisico’s blijven spelen op latere leeftijd. De voorspelling is dat burn-out over enkele jaren zelfs volksziekte nummer één is. Deze ontwikkelingen gaan me aan het hart, en daarom wil ik bijdragen aan preventie op jonge leeftijd.’

Gezonde Scholen besteden structureel aandacht aan gezondheid. Wat onderscheid hen van andere scholen? ‘Gezonde Scholen geloven in gedragsverandering’, stelt Boot. ‘We kijken eerst samen met de school wat zij al doet op het vlak van een gezonde levensstijl. We onderzoeken prioriteiten en proberen losse activiteiten te bundelen en integraal op te nemen in het jaarprogramma. Dit geeft voor scholen richting in hun lesprogramma, en voorkomt dat ze hun tijd en aandacht versnipperen over meerdere onderwerpen.’

Daarnaast zien Gezonde Scholen een een gezonde levensstijl als een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders én school’, merkt Boot. Sommige scholen organiseren een workshop met ouders en maken de themakeuze gezamenlijk, andere scholen kiezen ervoor bestaand beleid uit te bouwen. Omdat ouderbetrokkenheid een succesfactor is voor het laten slagen van de Gezonde School, is het in beide gevallen slim om ouders vanaf het begin te betrekken. Boot: ‘Als een gezonde levensstijl zowel thuis als op school belangrijk is, wordt het de norm – en dat zijn de beste kaarten voor gedragsverandering.’ Tegelijkertijd worstelen scholen met ouderbetrokkenheid omdat de werkdruk al hoog is, en de methodiek ‘Gezonde School’ om extra inzet vraagt. Uren die niet altijd betaald kunnen worden.

De Gezonde Scholen-methodiek werkt door tot in het klaslokaal, ervaren de scholen. ‘Heel concreet: als energiedrankjes eenmaal verbannen zijn uit de klas, merken leerkrachten dat leerlingen zich beter kunnen concentreren in de les’, zegt Boot. ‘Ook de sfeer in de klas is beter, wat ook weer de leerprestaties ten goede komt.’

Met de methodiek halen scholen ook veel kennis in huis over wat wel en juist niet werkt om de gewenste gedragsverandering te bewerkstelligen. Ze hoeven dus niet steeds zelf het wiel uit te vinden. Na het behalen van minimaal één themacertificaat mag een school zich gedurende drie jaar een Gezonde School noemen. Scholen kunnen daarbij kiezen uit negen thema’s: voeding, bewegen en sport, roken en alcohol, welbevinden, relaties en seksualiteit, fysieke veiligheid, milieu en natuur, mediawijsheid en tot slot hygiëne. In 2019 start een onderzoek naar de invloed van de aanpak van de Gezonde school op de schoolomgeving, leefstijl en gezondheid van leerlingen.

Binnen de Gezonde School ontstaan ook weer interessante deelinitiatieven zoals ‘Akkoord Gezonde voeding op school’, een afspraak met cateraars en automatenleveranciers dat in 2020 veertig procent van het aangeboden voedsel op scholen gezond moet zijn. Boot: ‘Cateraars zijn ervan overtuigd dat ze ongezonde dingen makkelijker verkopen, dus deze afspraak betekent echt een cultuuromslag. Zo komen we ergens, stap voor stap.’